“ESNAFIMIZA YÖNELİK 17 MADDELİK ÇÖZÜM ÖNERİSİ”

Nazilli CHP İlçe Başkanı Serkan Sevim’in sosyal medya paylaşımın da gördüğüm, “ESNAFIMIZA YÖNELİK 17 MADDELİK ÇÖZÜM ÖNERİSİ” Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu imzalı öneriyi incelemek istedim. Yerel bir esnaf olarak duyarsız kalmamak için naçizane kendi görüşlerimi de paylaşmak istiyorum. Maddeleri tek tek inceleyip irdelemeye kalkarsak her bir maddeden ayrı köşe yazısı çıkar. Ama okuyucumuzu sıkmamak için kısa kısa özetlemek istedim.

1. Esnaf Bakanlığı kurulmalıdır. Bu maddeyi incelemeye başlarsak karşımıza tek başına bir köşe yazısı çıkar. Mümkün olduğunca kısa tutmaya çalışacağım. Esnaf Bakanlığı’nda ziyade Ahi Evran Bakanlığı’da diyebiliriz. Esnaflık Bakanlığı’nı Ahilik olarak çalıştırırsak o zaman amacına uygun çalışır. Ahiliği’de Osmanlı dönemine bakmak lazım.
2. Sicil affı çıkarılmalıdır. Sicil affını kimler için ne amaçla çıkarılmalıdır. Sicil affı hakkını gerçekten hak ediyorsa, gerçek bir denetim yapıldıktan sonra hak ediyorsa o esnaf çıkarılabilir. Esnaf, bankadan kredi çekmiş ama bunu kendi işinin dışında kullanıp borç batağına düşmüş. Bunu sicil affından değerlendiremezsiniz. Aksi halde her kredi kendi işinde kullanan esnafa haksızlık olur.
3. Esnafımızın kullandığı krediler, faizsiz ve ödeme gücüne göre taksitlendirmelidir. Esnaf ve Sanatkarlar Odalarının bankalarla yapmış olduğu kredi anlaşmalarını da göz önünde bulundurulması kredi verilirken hangi kritere göre verildiğini, kimlere kredi verildiğini gerçekten ihtiyaç sahibi olup olmadığı, ödeme gücü olup olmadığı, mali verileri, ticari işleyiş ve yapısı, dikkat edilmelidir. Günümüz ekonomi sistemi kapatalizm olduğunda faizsiz kredi anlayışı çok zordur. Sosyal devlet olarak esnafa, kobilere, işletmelere yeterince destek olmaktadır. Ödeme güçlüğü çeken esnafa uzun vadede kredisi yapılandırılabilir. Faizsiz ödeme ülkemizin ekonomik şartlarına göre olanaksızdır.
4. Kiralarda stopaj kaldırılmalıdır. Eğer bu madde uygulanırsa kiracı olan esnaflarımızın işine gelir. Bu madde esnafın tamamen işine gelir. Ama devlet açısından bakarsak, devlet gelir kaynağını hiçbir şekilde iptal etmez. Vergi olduğu için bindiği dalı kesmez.
5. AVM’ler haftanın bir günü kapanmalıdır.Globalleşen dünya alışveriş çılgınlığını son noktası AVM. Tüketim ekonomisi. AVM çalışanların için de iyi olur, haftada bir gün tatil yapabilirler.
6. Esnafın sosyal güvenlik primleri, işyerlerinin kapalı olduğu dönemde Hazine tarafından karşılanmalıdır. Gerçekten mağdur olan esnafın bu maddeden yararlanması doğru olur. Kritik süreçte yasaklardan dolayı mekan açamamış, ekstra hiçbir gelir kaynağı olmayan esnaf yararlanabilir. Birden fazla işyeri olup, birden fazla gelir olan bir esnaf, dükkan ya da işletme olursa o firmayı iyi değerlendirmek gerekir. İşyerini depo olarak da kullanan firmalar çıkabilir. Gerçekten ihtiyaç sahibi mi, bu maddeden yararlanabilsin.
7. Esnafın salgın sürecinde haksız-insafsız ceza yazılmamalıdır. Bu madde ceza müeyyideler caydırıcılık adına vardır. Eğer bu cezalar olmazsa herkes başı boşluktan ve cezaların hafifliğinden yapacağından geri durmaz. (Sahtekarlık, dolandırıcılık vb.)
8. Devlet esnafa borçlarını ödemelidir.Devlet borç ödemez, borçlu olmaz.! Esnafa, kobiye, işletmeye, firmalara ticaret yapabilmesi için gereken imkanları sağlar. (Kredi, teşvik, destek)
9. Hijyen koşullarının sağlanması şartıyla kahvehanelerde oyunlara izin verilmelidir. Kahveci açısından bakıldığında yüz güldürücü iyi madde. Evdeki ev hanımları açısından bakıldığında kötü, pandemi sürecinde evin kadını adamım, beyim evde kaldı diye seviniyordu. Kötü tarafı ise insanların boş vakitlerini oyun oynayarak boşa harcamaları olur. Gerçekten geniş perspektifde incelenmesi gereken bir konu olur.
10. Küçük esnafımızın yanında çalışanların kısa çalışma ödeneği ile ilgili yaşadığı sorunlar giderilmelidir. Önemli bir yere sahip olan bu madde pandemi sürecinde esnafın en önemli yardımcılarından olmuştur. Gerçek ihtiyaç sahibi esnafı bu konuda mağdur edilmemesi gerekiyor. Bu madde için esnafın önüne engel çıkaran bürokrasinin daha hızlı işlemesi ve esnafın mağdur edilmemesi gerekir.
11. Kamu kurumları, işyerleri kapalı olduğu sürece kiracısı olan esnafımızdan kira almamalıdır. Kamu kira almamaktan ziyade esnafın kira borcunu öteleyebilir. Devletin ya da kamu kira almama gibi durumu söz konusu olmamalıdır. Sonuç itibariyle devlet malı, kurum malı, tüyü bitmemiş yetimin hakkı vardır.
12. Ertelenen vergi ve sigorta primleri için salgın sonrasında yeniden yapılandırma olanağı getirilmelidir. Pandemi sürecindeki ticaretin olmaması, kapalı işyerlerinin çok olması, esnafın sırtındaki en büyük yük konumda olan sgk ve vergi borçlarının uzun vadede 2-3 yıl süreçte taksitlendirme yapılabilir.
13. Esnafımıza yönelik icra işlemleri durdurulmalıdır. İcra olayı salgın süresi geçerli olabilir. Diğer normal zamanlarda araştırılıp, uygulanan eğer düzelme fırsatı varsa ve sebepleri araştırılırsa o fırsat verilip ama takip edilmek kaydıyla bu icra öyle uygulanmalıdır. Maksat esnafı bitirmek değil onu ayakta tutmaktır. Eğer esnaf borçlarını işin dışındaki sebeplerden, keyfiyet veya işinin dışında başka işlerle uğraşmışsa ona bu icra katiyen uygulanmalıdır..
14. Okul kantinlerinden bir yıl süreyle kira alınmamalıdır. Bu madde 1 yıl süre ile değil pandemi sürecinin devam ettiği süreç boyunca devam ettirilmelidir. Okullar ne zaman tam faaliyete başladığında bu destek kesilebilir. Bu sürecin sonunda madde yürürlükten kaldırılabilir.
15. Servis işletmecilerinden alınan teminat mektupları iptal edilmelidir. Bumadde de aynen geçerlidir. Servis işletmelerinden alınan yüksek rakamlı teminat mektupları iade edilmeli, servisçilerin üzerindeki teminat yükü kaldırılmalıdır.
16. Altı milyon sokak esnafımız kayıt içine alınmalı ve güvenceye kavuşturulmalıdır. Herkes için geçerli olmayan bir madde. Vergi kaydı olmayan adam gelir iş portadan işini yapar gider. Aksi halde sabit esnafı bitirir.
17. Pandemi boyunca zarara uğrayan esnafa kira desteği sağlanmalıdır.  Araştırılarak, yapılmalıdır. İnce eleyip sık dokumak gerekir.

Maddeleri kısa kısa açıklamaya çalıştım. Bütün maddelerin tamamı ayrı bir pencereden değerlendirilebilir. Görüş, öneri,  şikayetleriniz için [email protected] adresine mail atabilirsiniz.